Różnice pomiędzy Sole Trader a Limited Company w UK

Rozpoczynając działalność gospodarczą w UK stajemy przed pewnym ważnym wyborem. Musimy zadecydować jaką formę prawną obejmie nasza firma. W dzisiejszym wpisie przedstawimy różnice pomiędzy jednoosobową działalnością gospodarczą (Sole Trader) a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (Limited Company) w UK.

Istnieje kilka innych form działalności ale te dwie są zdecydowanie najbardziej popularne, dlatego w tym artykule skupię się wyłącznie na nich. Dodam tylko, że nie jestem księgowym, dlatego przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu działalności warto skontaktować się z firmą księgową w celu uzyskania profesjonalnej porady. Tutaj przedstawię zasadnicze różnice pomiędzy dwoma najpopularniejszymi formami prowadzenia biznesu.

Sole traders

Samozatrudnienie jest najłatwiejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej, a w kwestii podatków przypomina pracę na etacie. Zasadniczą różnicą jest to, że pracownik i pracodawca są jedną i tą samą osobą. Prowadzenie księgowości i rozliczania z urzędem skarbowym są łatwe i możemy je robić we własnym zakresie. Nie ma też obowiązku posiadania specjalnego, biznesowego konta w banku, wystarczy zwykły rachunek. Rozpoczynając działalność nie musimy nawet od razu jej rejestrować. Powinniśmy to zrobić w miarę szybko ale jeżeli nam się nie uda, mamy czas na zarejestrowanie działalności do 5 października kolejnego roku podatkowego. Jeżeli więc ktoś rozpocznie działalność dzisiaj, 10 stycznia 2025 r., to musi powiadomić urząd o tym fakcie nie później niż 5 października 2025 roku.

Jeśli chodzi o podatek dochodowy, to Sole Trader płaci podobne podatki jak osoba zatrudniona na etacie. Ma identyczną kwotę wolną od podatku (tzw. personal allowance) i progi podatkowe. Te przedstawimy w tabelce poniżej. Więcej informacji uzyskasz w artykule Progi podatkowe w UK 2024/2025 i 2025/2026. Co ważne, w przeciwieństwie do zwykłego pracownika, Sole Trader może sobie odliczyć sobie od przychodu wiele różnych kosztów wynikających z prowadzenia działalności, przez co zapłaci niższy podatek dochodowy (na stronie Expenses if you’re self-employed odnajdziecie więcej informacji).

Drugim podatkiem, który płaci sole trader są składki National Insurance Contributions. Osoby samozatrudnione płacą głównie Class 4 NIC. Kwota tej składki to 6% dla dochodu od £12,570 do £50,270. Powyżej tej kwoty należy płacić 2%. Płacenie Class 2 NIC jest dobrowolne dla samozatrudnionych osób, których zyski są poniżej progu £6,725. Opłacanie tych składek, nawet jeśli twoje zyski są niższe, może wciąż pomóc w budowaniu uprawnień do korzyści z Państwowego Funduszu Emerytalnego. Więcej o podatkach dla Sole traders przeczytacie w artykule Jakie podatki płacą osoby samozatrudnione w UK?

Rozliczanie się z tych obciążeń podatkowych odbywa się za sprawą tzw. Self Assesment Tax Return. Chyba najłatwiej zrobić to online wypełniając i wysyłając stosowny formularz. Jeżeli ktoś zna język angielski to jest to całkiem proste i może to zrobić samemu. Możemy również zlecić zrobienie self assesment firmie księgowej. Wtedy jednorazowa usługa kosztuje najczęściej poniżej £100. Bez względu na to, którą drogę wybierzemy, naszym obowiązkiem jest prowadzenie dokumentacji, w której zapisujemy informacje dotyczące przychodów i wydatków oraz przechowujemy rachunki i faktury. Z tego co się orientuję, urząd skarbowy nie przymusza nas do jakiegoś wybranego formatu czy sposobu prowadzenia dokumentacji. Osobiście robiłem to w zwykłym arkuszu kalkulacyjnym ale jeżeli masz wiele transakcji, być może warto zaopatrzyć się w tym celu w jakiś software.

Jeszcze jedna bardzo ważna uwaga. Jak widzieliśmy, zasady działania Sole Trader są dosyć przejrzyste, istnieje pewne niebezpieczeństwo przy tej formie działalności. Polega on na tym, że właściciel odpowiada własnym majątkiem za zobowiązania firmy. Jeżeli więc doszłoby do sytuacji, w której pojawią się długi albo inne roszczenia, Sole Trader może stracić część lub całość swojego prywatnego majątku. Jeżeli nasza działalność jest 'ryzykowna’, można kupić specjalistyczne ubezpieczenie, które zmniejszą to ryzyko albo zastanowić się nad innymi formami działalności, na przykład właśnie Limited Company.

Limited Company

Prowadzenie Limited Company jest z punktu widzenia prawnego zupełnie inną formą działalności niż Sole Trader. Firma jest tworem prawnie od nas oddzielonym, jesteśmy jej udziałowcami i pracujemy dla firmy (najczęściej) jako dyrektor. W wypadku przegranej dysputy z klientami lub partnerami, to firma jest pociągana do odpowiedzialności, więc prywatny majątek dyrektora nie jest zagrożony.

Warto wspomnieć również, że rejestracja spółki ltd w Anglii jest dobrym i całkowicie legalnym mechanizmem optymalizacji podatkowej – w wielu przypadkach, przedsiębiorcy decydują się na przekształcenie firmy właśnie ze względu na ten czynnik.

Posiadanie firmy LTD może również w niektórych sytuacjach pomóc w zdobyciu klientów czy kontraktu – firmy są postrzegane jako bardziej wiarygodne niż jednoosobowe działalności gospodarcze.

Istnieje jednak kilka minusów prowadzenia Limited Company. Księgowość jest bardziej skomplikowana i jeżeli nie mamy specjalistycznego przygotowania w tym zakresie, trudno będzie nam samemu ją prowadzić. Będziemy musieli ją komuś zlecić, co spowoduje wzrost kosztów (dla małych spółek około £50-£90 miesięcznie). Aby prowadzić firmę, musimy mieć specjalny rachunek biznesowy, a to również może wiązać się z kosztami. Kolejny minus – dane dotyczące działalności firmy i dane osobowe dyrektorów i udziałowców są łatwo dostępne w Internecie, co również może być niewygodne.

Limited Company

Zamiast podatku dochodowego, spółka Limited płaci Corporation Tax. Jego wysokość jest obliczana w zależności od zysku firmy. Tutaj sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana niż w przypadku progów podatkowych dotyczących Income Tax. Poniżej zysku na poziomie £50,000, spółka zapłaci 19% podatku, a powyżej £250,000, 25%. Jeśli osiągnie zysk pomiędzy tymi dwoma kwotami, stosowana jest tzw. efektywna stawka marginalna. Ma na ona na celu zmniejszanie podatku w zależności od dochodu. Przykładowo, dla dochodu na poziomie £100,000, zmniejszy 25-procentowy podatek o £4,500.

Jeśli chodzi o składki NIC, odprowadzane są one w dwóch przypadkach. Pierwszy to Employer’s NIC, czyli składka w wysokości 13,8%, odprowadzana od wynagrodzenia brutto pracownika. Jeśli właściciel zdecydowałby się na wypłacanie sobie pieniędzy ze spółki w postaci wynagrodzenia, zapłaci Employee’s NIC w wysokości:

• 12% od wynagrodzenia między £12,570 a £50,270;
• 2% od wynagrodzenia powyżej £50,270.

Jest też drugi, popularniejszy sposób na wypłacanie sobie wynagrodzenia przez właściciela spółki. Są nim dywidendy, które są opodatkowane na podstawie Dividend Tax:

• 0% od pierwszych £1,000 (dividend allowance);
• 8.75% dla dochodów w stawce podstawowej (Basic Rate);
• 33.75% w stawce wyższej (Higher Rate);
• 39.35% w stawce dodatkowej (Additional Rate).

Jak widać powyżej, podatki tych dwóch rodzajów prowadzenia działalności znacząco się od siebie różnią. Warto jest również pamiętać, że prowadzenie spółki LTD wiąże się z większymi kosztami.

Przydatne linki

Oczywiście niniejszy wpis nie wyczerpuje tego rozległego tematu i osoby planujące biznes w UK powinny skonsultować się z firmą księgową. Poniżej kilka źródeł, z których warto moim zdaniem korzystać. Przy okazji polecę dwie firmy, które mogą nam pomóc w prowadzeniu działalności w UK.

• Choose a legal structure for your business, podstawowe informacje dla przedsiębiorców na stronie rządowej gov.uk.
• HMRC Video Guides, materiały wideo przygotowane przez brytyjski urząd skarbowy dla osób prowadzących działalność gospodarczą w UK. Bardzo dużo przydatnych informacji.
• Small Business & Freelancer Accountants Blog, blog Johna Falcona ze świetnymi wyjaśnieniami różnych zawiłości księgowych.
• Crunch Accounting, firma z której usług sam korzystam, oferują przystępne ceny zarówno dla sole trader jak i dyrektorów firm ltd, świetne wsparcie i bardzo intuicyjny software do obsługi firmy.
• SOVA Accounting, firma która pomaga w przenoszeniu działalności z Polski do UK i jej dalszym prowadzeniu w UK. Jeżeli ktoś jest zainteresowany taką usługą, prosimy o powołanie się na naszą rekomendację lub skorzystanie z kodu promocyjnego smartpolak obniżającego koszt usługi.

To wszystko na ten temat, mam nadzieję, że te informacje będą przydatne. Jeżeli macie jakieś pytania, proszę o skorzystanie z sekcji komentarzy poniżej. Postaram się na nie odpowiedzieć.