Czytając dzisiejszy wpis dowiesz się, w jaki sposób zarejestrować się w electoral register i jak głosować w UK.
Zanim przejdziemy do szczegółów, zapoznajmy się najpierw z rodzajami wyborów w Wielkiej Brytanii. Wiedza o tym będzie przydatna, ponieważ umożliwi odpowiedź na pytanie, czy w ogóle możemy głosować.
W artykule skupię się na wyborach w Anglii, ponieważ mieszka tutaj najwięcej Polaków. Szczegółowe informacje o głosowaniu w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej odnajdziecie na rządowej stronie Types of election, referendums, and who can vote.
Rodzaje wyborów w UK
Jeżeli pominiemy różnego rodzaju referenda, to, tak jak w Polsce, możemy mówić o wyborach powszechnych (General election) oraz wyborach lokalnych (Local government election)
Wybory powszechne (General elections)
Wybory powszechne (wybory do parlamentu brytyjskiego) odbywają się zazwyczaj co 5 lat. W brytyjskim parlamencie zasiada 650 członków parlamentu (MPs). Posłowie wybierani są w tzw. systemie First Past the Post.
W dniu wyborów wyborcy otrzymują kartę do głosowania z listą kandydatów. Ponieważ tylko jeden poseł będzie reprezentował dany obszar, każda partia ma do wyboru tylko jednego kandydata.
Wyborcy stawiają krzyżyk przy swoim ulubionym kandydacie. Jeśli jednak uważają, że ich faworyt ma małe szanse na wygraną, mogą postawić krzyżyk przy kandydacie, który ma większe szanse na wygraną.
Ponieważ jest tylko jeden kandydat z każdej partii, wyborcy, którzy popierają daną partię, ale nie lubią jej kandydata, muszą albo głosować na partię, której nie popierają, albo na kandydata, którego nie lubią.
Aby głosować w wyborach powszechnych, należy:
- być zarejestrowany do głosowania
- mieć ukończone 18 lat w dniu wyborów („dzień głosowania”)
- być obywatelem brytyjskim, irlandzkim lub kwalifikującym się obywatelem Commonwealthu
- zamieszkiwać pod adresem w Wielkiej Brytanii (lub obywatel brytyjski mieszkający za granicą, który został zarejestrowany do głosowania w Wielkiej Brytanii w ciągu ostatnich 15 lat)
- nie być prawnie wykluczonym z głosowania
Jak widzimy obywatelstwo posiadanie obywatelstwa brytyjskiego jest jednym z warunków głosowania w general elections i Polacy, którzy mają wyłącznie obywatelstwo polskie, nie mogą głosować w tych wyborach w UK.
Wybory lokalne (Local government elections)
Wybory samorządowe odbywają się co najmniej raz na 4 lata. Nie wszystkie wybory samorządowe odbywają się w tym samym czasie. W niektórych samorządach wszyscy radni wybierani są co cztery lata, w innych wybiera się połowę radnych co dwa lata lub jedną trzecią radnych przez 3 lata (w roku czwartym się nie głosuje).
Aby głosować w wyborach samorządowych, należy:
- być zarejestrowanym do głosowania
- mieć ukończone 18 lat w dniu wyborów („dzień głosowania”) (16 lat w Szkocji i Walii)
- być zarejestrowany pod adresem w rejonie, w którym chcesz głosować
- nie być prawnie wykluczonym z głosowania
Musisz również być jednym z poniższych:
- obywatelem brytyjskim
- obywatelem Irlandii lub obywatelem Unii Europejskiej
- kwalifikującym się obywatelem Commonwealthu
- obywatelem innego kraju mieszkającym w Szkocji lub Walii, który ma pozwolenie na wjazd lub pobyt w Wielkiej Brytanii, lub który nie potrzebuje pozwolenia.
Radni samorządowi w Anglii i Walii wybierani są w systemie First Past the Post. Na karcie do głosowania podana jest liczba kandydatów, na których można głosować.
W Szkocji i Irlandii Północnej radni wybierani są w systemie Single Transferable Vote. Kandydatów szereguje się w kolejności preferencji.
Jak głosować w UK?
Poniżej odnajdziemy informacje jak głosować w UK w sensie technicznym i jak zarejestrowac sie na wybory w UK. Oczywiście nie mogę podpowiedzieć wam konkretnie na jaką partię lub kandydata w UK głosować :)
Czytając uważnie wcześniejsze informacje, wiemy, że aby głosować w UK w wyborach powszechnych musimy mieć brytyjskie obywatelstwo. Jednak w lokalnych wyborach Polscy obywatele bez brytyjskiego obywatelstwa mogą głosować bez przeszkód.
W obu wypadkach musimy jednak zarejestrować się na tzw. electoral register (czasami funcjonuje nazwa electoral roll). Dodatkową korzyścią z rejestracji jest fakt, że wpłynie to pozytywnie na naszą zdolność kredytową (tutaj więcej o tym credit score jak sprawdzic).
Proces rejestracji do wyborów jest bardzo prosty i trwa około 5 minut. Wystarczy odwiedzić stronę internetową Register to vote, kliknąć zielony przycisk Start now i wpisać podstawowe informacje (gdzie mieszkamy, datę urodzenia, dane adresowe, numer ubezpieczenie). Istnieje również możliwość wypełnienia papierowego formularza i wysłania go listem (szczegóły na tej samej stronie)
Po wypełnieniu formularza otrzymamy potwierdzenie, że jesteśmy zarejestrowani i korespondencję przed każdymi wyborami.
W wyborach możemy głosować bezpośrednio, odwiedzając lokalne biuro wyborcze (pooling station), za pośrednictwem poczty, za pośrednictwem innej osoby (proxy) lub będąc za granicą.
Aby wysłać swój głos listem, musimy wypełnić formularz na stronie: Apply for a postal vote. Po rejestracji, przed wyborami otrzymamy formularz do głosowania, kilka kopert i szczegółowe instrukcje jak wysłać swój głos.
Więcej informacji na temat różnych sposobów głosowania, odnajdziecie na stronie How to vote.
To właściwie wszystkie informacje na temat jak głosować w UK. Zachęcam do skorzystania z komentarzy poniżej, jeśli macie jakieś pytania lub coś nie jest jasne.